Μετάφραση
Ενότητα 11η (514Α-515Α)
Μετά απ' αυτά,
είπα, παρομοίασε με μια τέτοια εικόνα την ανθρώπινη φύση μας σχετικά με την
παιδεία και την έλλειψή της. Φαντάσου, δηλαδή, κάποιους ανθρώπους σ' ένα μέρος
στο βάθος της γης σαν σε σπήλαιο, που έχει την είσοδό του ανοιχτή προς το φως
και μακριά, κατά μήκος ολόκληρου του σπηλαίου, αυτούς λοιπόν να ζουν από παιδιά
αλυσοδεμένοι χεροπόδαρα και στο λαιμό τους ώστε να μένουν συνέχεια εκεί και να
κοιτούν μόνον μπροστά, ενώ τους είναι αδύνατο να γυρίσουν το κεφάλι τους δεξιά
ή αριστερά εξαιτίας των αλυσίδων. Κι υπάρχει ένα φως από αναμμένη φωτιά πάνω
τους και μακριά που καίει πίσω τους, ενώ μεταξύ της φωτιάς και των δεσμωτών,
προς τα πάνω, υπάρχει ένας δρόμος που κατά μήκος του είναι χτισμένος ένας
χαμηλός τοίχος, όπως ακριβώς οι θαυματοποιοί τοποθετούν μπροστά από το κοινό
τους τα παραπετάσματα, πάνω από τα οποία παρουσιάζουν τις ταχυδακτυλουργίες
τους.
Τα φαντάζομαι,
είπε.
Φαντάσου
λοιπόν πλάι σ' αυτόν τον τοίχο ανθρώπους να κουβαλούν αντικείμενα κάθε λογής
που να εξέχουν από τον χαμηλό τοίχο και αδριάντες και άλλα ομοιώματα ζώων
λίθινα και ξύλινα και από κάθε λογής υλικό φτιαγμένα και, όπως είναι φυσικό,
άλλοι απ' αυτούς που κουβαλούν να μιλάνε και άλλοι να σιωπούν.
Παράξενη
εικόνα, είπε, και παράξενους δεσμώτες μας παρουσιάζεις.
Όμοιους μ'
εμάς, απάντησα εγώ.
Ενότητα 12η (519B-D)
Τι λοιπόν; Δεν
είναι λογικό, είπα εγώ, και δεν προκύπτει αναγκαστικά από τα όσα έχουμε πει
προηγουμένως, ότι ούτε οι απαίδευτοι και αυτοί που δε γνώρισαν ποτέ την αλήθεια
θα μπορούσαν κάποτε να κυβερνήσουν ικανοποιητικά την πόλη ούτε αυτοί που τους
επιτρέπεται μέχρι το τέλος της ζωής τους να ασχολούνται με την παιδεία; Οι
πρώτοι επειδή δεν έχουν στη ζωή τους ούτε ένα στόχο, με την επιδίωξη του οποίου
πρέπει να συμφωνούν όλες οι πράξεις στις οποίες τυχόν προβαίνουν τόσο στην
ιδιωτική όσο και στη δημόσια ζωή τους. Οι άλλοι επειδή όσο εξαρτάται από τη
θέλησή τους δεν θα ασχοληθούν με τα πρακτικά ζητήματα, καθώς νομίζουν ότι
ζωντανοί ακόμα έχουν εγκατασταθεί στα νησιά των Μακάρων.
Αλήθεια,
απάντησε.
Είναι λοιπόν
δική μας ευθύνη, είπα εγώ, των ιδρυτών της πόλης να αναγκάσουμε τους πιο
ξεχωριστούς χαρακτήρες να φτάσουν στη γνώση που είπαμε προηγουμένως ότι είναι η
σπουδαιότερη, να δουν δηλαδή το αγαθό και να πραγματοποιήσουν εκείνη την
ανάβαση· και όταν ανέβουν και δουν αρκετά να μην τους επιτραπεί αυτό που τώρα
τους επιτρέπεται.
Ποιο δηλαδή;
Το να μένουν
μόνιμα, είπα εγώ, εκεί ψηλά και να μη θέλουν να κατέβουν πάλι σ' εκείνους τους
δεσμώτες ούτε να έχουν συμμετοχή στους κόπους και στις τιμές τους, είτε είναι
ταπεινότερες είτε είναι σπουδαιότερες.
Ενότητα 13η (519D-520Α)
Μα πώς, είπε,
θα τους αδικήσουμε και θα τους κάνουμε να ζουν χειρότερα, ενώ έχουν τη
δυνατότητα να ζουν καλύτερα;
Ξέχασες,
απάντησα εγώ, πάλι, αγαπητέ μου, ότι το νόμο δεν τον ενδιαφέρει αυτό, πώς
δηλαδή μια οποιαδήποτε κοινωνική ομάδα θα ζει ευτυχισμένα, αλλά προσπαθεί να
βρει τρόπους αυτό να συμβεί στο εσωτερικό ολόκληρης της πόλης, κάνοντας τους
πολίτες να συνυπάρχουν με την πειθώ και τη βία και οδηγώντας τους στο να
μοιράζονται μεταξύ τους την ωφέλεια, την οποία ο καθένας ξεχωριστά είναι σε
θέση να προσφέρει στο σύνολο. Κι είναι ο ίδιος πάλι που διαμορφώνει τέτοιους
άνδρες μέσα στην πόλη, για να μην επιτρέπει να στρέφονται όπου ο καθένας θέλει,
αλλά για να τους χρησιμοποιεί πλήρως για να επιτύχει το δέσιμό της.
Αλήθεια, είπε.
Το ξέχασα, πραγματικά!
Σκέψου,
λοιπόν, Γλαύκων, ότι ούτε θα αδικήσουμε τους φιλοσόφους μας, αλλά θα τους
μιλήσουμε δίκαια, πείθοντάς τους με επιχειρήματα να φροντίζουν για τους άλλους
και να τους προσέχουν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου